در حال حاضر نحوه‌ی تامین و تخصیص ارز و زیان ده بودن تولید دارو نقش تعیین‌کننده‌ای در تامین یا کمبود دارو دارند با در نظر گرفتن این شرایط کمبود اقلام دارویی در کشور شدت گرفته است.
دکتر محمد عبده‌زاده، رییس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در گفت‌وگو با سالم‌خبر با بیان این مطلب افزود: برای چگونگی تخصیص ارز دارو سندیکای صاحبان صنایع دارویی کشور با سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی خرداد ماه چندین جلسه برگزار کرد که یکی از نتایج آن یک سری تخصیص‌های ارزی به شرکت‌های تولیدکننده دارو بود.
وی همچنین گفت: ثبت سفارش شرکت‌های تولیدکننده دارو زیاد است. این در حالی است که تخصیص ارز برای این شرکت‌ها منظم نیست. ضمن آنکه در برخی موارد امکان تخصیص ارز هست اما در برخی موارد نمی‌توان پول به راحتی جا به جا کرد و شرکت‌های تولیدکننده دارو برای تامین ماده اولیه و حد واسط دارویی دچار مشکل می‌شوند به طوری که در حال حاضر برای شرکت‌های تولیدکننده‌ای که مواد اولیه خود را از کشور هند تهیه می‌کند تامین روپیه به مشکل لاینحلی تبدیل شده است که به رغم مکاتبات و جلسات متعدد که با بانک مرکزی داشتیم هنوز همچنان این مشکل پایدار است.
دکتر عبده زاده همچنین اظهار داشت: شرکت‌های تولیدکننده‌ی دارو در کشور که کشور هند منبع تامین مواد اولیه دارویی‌اش است به دلیل اینکه روپیه تامین نمی‌شود دچار مشکل هستند. ضمن آنکه این مشکل متعلق به حالا نیست از ده ماه گذشته با چنین مشکلی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
وی افزود: این شرایط در کشور چین کمی بهتر است اما کندی در تخصیص ارز نیز موجب شده است که پروسه‌ی تامین مواد اولیه دارویی از این کشور نیز کمی دچار کندی شود که در مقایسه با شرایط هند بهتر است. همین موضوع یکی از دلایل ایجاد کمبود دارو و اختلال در ذخیره‌ی دارویی کشور شده است. در حالی که تخصیص ارز دارو که باید به طور منظم انجام شود که بر اساس آن شرکت‌های تولیدکننده دارو برنامه‌ریزی کنند این پروسه‌ی معیوب تا کمبود اقلام دارویی ادامه یافته است.
دکتر عبده‌زاده با اشاره به میزان بودجه اختصاص یافته به دارو تصریح کرد: امسال کل سقف ارزی که برای بودجه دارو در نظر گرفتند یک و نیم میلیارد دلار بود که بر اساس مصوبه مجلس اختصاص به تامین دارو از طریق تولید و واردات یافت؛ اما نخستین مشکلی که در این زمینه رخ می‌دهد این است که این سقف ارزی به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز کشور نخواهد بود چون ارزی که برای واکسن و داروهای کرونا نیز استفاده می‌شود در دل همین بودجه قرار می‌گیرد. اگرچه قبلا نیز بدون کرونا نیز تخصیص ارز دارویی همیشه دچار مشکل بوده است اما متاسفانه در این شرایط کرونایی نیز هیچ ردیف بودجه جدی ارزی برای دارو در نظر گرفته نشده است.
وی ادامه داد: باید تخصیص ارز برای واکسن و داروی مورد نیازی که برای کرونا تولید و وارد کشورمی شود از ارز داروهای دیگر تفکیک شده و جدا در نظر گرفته شود. این یک و نیم میلیارد دلاری که برای دارو در نظر گرفته شده قطعا نیاز به بازنگری دارد و مطمئنا در شش‌ماهه دوم سال ارز ترجیحی وجود ندارد به همین دلیل اولین نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که تخصیص ارز برای واکسن و داروهای کرونا با داروهای دیگر جدا در نظر گرفته شود ضمن اینکه در بودجه باید یک متمم باشد که در صورت نیاز سقف تخصیص ارز افزایش یابد. تا زمانی که بودجه اصلاح نشود بانک مرکزی امکان تخصیص ارز ترجیحی را نخواهد داشت به این دلیل که سقف ثبت سفارش‌ها پر خواهد شد.
دکتر عبده‌زاده گفت: عمده کمبودهای دارویی به نحوه‌ی تخصیص ارز باز می‌گردد. اگر ثبت سفارش و تامین به موقع ارز به راحتی صورت گیرد خود به خود بسیاری از مشکلات صنایع دارویی و تامین دارو در کشور حل خواهد شد. در حالت معمول از ثبت سفارش تا تامین ارز سه تا چهار ماه زمان می‌برد اما این مساله در مورد کشور هند متفاوت است. چنانچه از زمان ثبت سفارش مشخص نیست که چه زمانی ارز تخصیص یابد تا مواد اولیه دارو تامین شود به همین دلیل نیز می‌توان گفت کمبود دارو در کشور متاثر از چگونگی تامین یا تخصیص ارز است.
وی ادامه داد: ضمن آنکه یکی از دلایل کمبود برخی داروها افزایش هزینه‌های تولید بوده که به رغم این مساله قیمت داروها هیچ‌گونه تغییری نکرده و همین مسئله موجب شده است که عملا بسیاری از داروها در حاشیه‌ی ضرر قرار گرفته و دیگر تولید نشوند.
رییس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران تصریح کرد که در حال حاضر نحوه‌ی تامین و تخصیص ارز و زیان ده بودن تولید دارو نقش تعیین‌کننده‌ای در تامین یا کمبود دارو دارند. تولیدکنندگان دارو نمی‌توانند با این شرایط ادامه دهند. باید پوشش بیمه‌ای اصلاح شود تا حداقل هم شرکت‌ها دچار آسیب نشوند هم مردم. این مسائل به نظر من از چالش‌های دولت بعدی است که باید در بحث برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی به آن دقت شود.
وی گفت: هفته‌ی گذشته جلسه‌ای با بانک مرکزی، برخی اعضای کمیسیون بهداشت مجلس و مسئولان سازمان غذا و دارو داشتیم که قرار شد منابعی را در این هفته برای تولیدکنندگان دارو در نظر گرفته شود.
