یادداشت/ نظام سلامت ایران، اندیشکده می خواهد

علی دباغ/استاد تمام دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

نظام سلامت یکی از بخش های بسیار مهم و تعیین کننده و از مولفه های اثرگذار و مهم اجتماعی است. در کشورهای با وضعیت اقتصادی پیشرفته، حتما بخش مهمی از نظام اجتماعی و اقتصادی تحت تاثیر و دارای ارتباط متقابل با نظام سلامت کشور است.
در اینجا لازم است سه موضوع مهم را در ذهن داشته باشیم که این پرسش ها حتما باید در همه قسمت های بحث به طور دائم و به صورت خودآگاه و ناخودآگاه مد نظر قرار گیرد:

آینده پژوهی در ارتقای وضعیت اجتماعی ایران: واجب تر از نان شب
نظام سلامت؛ مولفه اجتماعی مهم و تعیین کننده اما مغفول مانده در ایران
اندیشکده های نظام سلامت تنها راه حل موثر برای یافتن پاسخ به سوالات در خصوص ایفای نقش واقعی نظام سلامت در حیطه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای رسیدن به توسعه یافتگی جامعه اسلامی ایرانی

همگان می دانیم که برای رسیدن به توسعه یافتگی، داشتن برنامه ریزی و اجتناب از روزمرگی یکی از ابتدایی ترین اصول است. اما نکته اینجاست که چگونه به این هدف دست پیدا کنیم؟ شاید گفتن این جمله که ما برای مدیریت کلان نیازمند برنامه هستیم جمله ای آسان باشد ولی عمل به آن کاری بسیار دشوار و نیازمند تلاش مفصل است.
به همین دلیل، یکی از مهمترین منابع تصمیم سازی در کشورهای پیشرفته، اندیشکده ها هستند؛ که نقش ویژه ای در برنامه ریزی های بلندمدت و پایش و ارزیابی عملکردهای جاری در این کشورها بر عهده دارند. اما آیا در نظام سلامت هم اندیشکده ها وجود دارند؟ و آیا اصلا اندیشکده های نظام سلامت در دنیا وجود خارجی دارند؟
واقعیت این است که اندیشکده های نظام سلامت در کشور های پیشرفته به تعداد زیاد وجود دارند و یکی از وظایف آنها، بررسی و پایش عملکرد نظام سلامت در کنار برنامه ریزی کلان است؛ زیرا نظام سلامت یکی از مولفه های بسیار موثر بر وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر کشور است. در حقیقت، اندیشکده های نظام سلامت با ایفای نقش مرکز تفکر و تعقل در نظام سلامت، می توانند در جهت ارتقای نظام سلامت ایفای نقش کنند.
در همه کشورها، در نظام سلامت آن کشور، برخی افراد اعتقاد دارند که کار صحیح آن است که تنها به بخش های مثبت نظام سلامت بپردازند؛ برخی نیز، تنها به دنبال پیدا کردن عیوب نظام سلامت می گردند و دسته سومی هم هستند که هم درد را می دانند و هم درمان را و اعتقاد دارند تنها آنها می توانند به رفع مشکلات بپردازند یعنی مدعی داشتن راهکار عملیاتی هستند؛ اما حلقه ای که در بسیاری از نظام های سلامت دنیا مفقود است، وجود افرادی است که بتوانند تیم هایی تشکیل دهند که نحوه درست فکر کردن را در نظام سلامت پیدا کنند و آن را به بقیه بیاموزند.
شاید این جمله به ظاهر کمی ساده انگارانه به نظر آید؛ اما نکته این جاست که درست فکر کردن خودش دارای یک متدولوژی و روش شناسی مشخص است؛ نیازمند استعداد ذاتی است اما این استعداد باید در قالب آموزش ها و تعلیمات صحیح قرار گیرد تا بتوان درست فکر کردن و عمل بر اساس آن را آموخت و تمرین کرد و در نهایت، آن را به کار برد.
اگر می خواهیم مولفه های اجتماعی را بهبود بخشیم حتما باید در بالای فهرست کاری خود به نظام سلامت بپردازیم. برای این کار لازم است به چند سوال مهم پاسخ دهیم:
سابقه و تاریخچه ایجاد اندیشکده های نظام سلامت در دنیا چیست؟
وضعیت فعلی اندیشکده های نظام سلامت در کشورهای مختلف دنیا چگونه است؟
اندیشکده های نظام سلامت در نظام سلامت کشورهای دنیا نقش مهمی دارند یا نه؟
عملکرد اندیشکده های نظام سلامت چگونه است و چه قسمت هایی از هر کشور را تحت تاثیر می گذارد؟
در دنیای امروز چگونه اندیشکده های نظام سلامت به فعالیت می پردازند؟
برآیند کاری اندیشکده های نظام سلامت چیست و اگر نباشد، آیا ضرر و زیانی به کشور وارد می شود یا نه؟
اندیشکده های نظام سلامت باید دولتی باشند، خصوصی یا هیچکدام؛ یا هر دو؟
چه نوع افرادی و با چه تخصص هایی باید در اندیشکده های نظام سلامت حضور داشته باشند؟
در نظام سلامت هر کشور، چگونه می توان اندیشکده یا اندیشکده های سلامت را راه اندازی کرد؟
این ها سوالات مهمی است که پاسخ به آنها می تواند راهبردهای تعیین کننده ای برای نظام سلامت ایجاد کند و با عملیاتی شدن آن، امکان آینده پژوهشی و برنامه ریزی درازمدت و در نهایت، پیشرفت و ارتقاء در یکی از مهمترین مولفه های اجتماعی، یعنی نظام سلامت را پدید آورد.

دکتر کبریایی‌زاده در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش مکمل های غذایی: نمایشگاه ایران فارما در راستای ارتقای سلامت است

دکتر سید امیر رضویان؛ مدیرعامل شرکت داروسازی دکتر عبیدی: اولویت وزارت بهداشت باید تامین نیاز دارویی کشور باشد

مهندس سید حسین صفوی: فعالیت بیش از ۲۰۰ شرکت در زمینه تولید محصولات پزشکی های‌تک

سایت‌های مرتبط

لینک‌های مفید

شبکه‌های اجتماعی