عصر روز گذشته- سی‌ام دی – هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، نمایندگان هلدینگ‌های تولید دارو در ایران با دو مقام مسئول از سازمان غذا و دارو – دکتر مهدی پیرصالحی معاون و زیر و رییس سازمان و دکتر محمد عبده‌زاده مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل – نشستی را با هدف بررسی مشکلات صنعت دارو در محل شرکت تهران دارو برگزار کردند تا با تشریح برنامه‌های پیش روی سازمان غذا و دارو به پرسش‌ها حاضران پاسخ داده و مسائل و دغدغه‌هایشان را بشنوند. دکتر مرتضی خیرآبادی مدیریت جلسه را برعهده داشت و مراسم با خوشامدگویی دکتر مسعود عبدالکریمی – مدیرعامل تهران دارو- آغاز شد. نشست با استقبال اعضا و هلدینگ‌ها همراه بود، به‌طوری‌که حاضران بیش از ظرفیت سالن بودند.
به گزارش روابط عمومی سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، دکتر احمد شیبانی از اهمیت صنعت داروسازی گفت؛ او عنوان کرد: صنعت، پایه و اساس تمام فعالیت‌ها در حوزه دارویی کشور است و در واقع اگر تولید فعال و پویا باشد بقیه حوزه‌های دارو هم رونق می‌گیرد. حضور آقای پیرصالحی را در مجموعه سازمان غذا و دارو فرصت مغتنمی برای این صنعت می‌دانم چون به دلیل سوابق کاری در همین حوزه از مشکلات آن آگاهی دارند.
شیبانی تاکید کرد چون نشست حاضر، جلسه مجمع نیست، قصد ارائه گزارش ندارد ولی لازم است بعضی موارد را یادآوری کند؛ او اضافه کرد: در طول این مدت تعامل خیلی خوبی بین سازمان غذا و دارو با سندیکا برقرار بوده است؛ طبیعتا با جایگزینی دکتر عبده‌زاده و پیرصالحی این تعامل و همکاری بیشتر خواهد شد. پیشتر می‌گفتند دارو را ۳۳ نفر اداره می کنند؛ همین‌ها جابجا می‌شوند. به نظر من همان طور که قبلا گفته‌ام یکی از دلایل موفقیت دارو نسبت به بسیاری صنایع دیگر این است که در عمل ۳۳ نفر آن‌را می‌چرخانند و همین افراد در بخش‌های مختلف جابه‌جا می‌شوند، نیست؛ امیدواریم علیرغم موفقیت‌هایی که به دست آورده‌اند به زودی جای خود را به جوان‌ترها بدهند.
رییس هیات مدیره سندیکا، سپردن وظیفه قیمت‌گذاری داروهای اوتیستیکی به این سندیکا را مساله بسیار مهمی عنوان کرد و گفت: با وجود سختی‌‌هایی که این کار داشت، سندیکا موارد لازم را تدارک دید و اعضای کمیسیون قیمت گذاری تلاش کردند این کار به نحو شایسته صورت بگیرد تا هم شان سندیکا حفظ شود و هم انتظارات سازمان غذا و دارو و قانون، برآورده شود.
شیبانی یکی دیگر از بازخوردهای مهم سازمان غذا و دارو را به اعضا اعلام و تاکید کرد: این موضوع طی نامه‌ای به من منعکس شده است که متاسفانه بعضی از شرکت‌ها برای تعیین قیمت داروی خود آفر می‌دهند و از تمام همکاران تقاضا می‌کنم که این کار انجام نشود، با توجه به این‌که در روزهای پایانی سال هستیم و بسیاری از شرکت‌ها مشکل تامین نقدینگی دارند، ولی این قضیه می‌تواند مشکل‌ساز شود و ما را در موضع دیگری قرار دهد.
احمد شیبانی درمورد شرایط قانونی سندیکاها گفت: در کشور ما برای سندیکاها و ان‌جی‌اوها قانون سختی وجود ندارد و متاسفانه خیلی از ما هم عادت به اجرای قانون نداریم. بیشتر کاری که در این مراکز انجام می‌شود، براساس تعامل است و انصافا در سازمان غذا و دارو از هیچ کمکی به ما فروگذار نکرده‌اند و ما هم آنچه را قانون تعیین کرده است، به‌عنوان بازوی این سازمان عمل خواهیم کرد. او در پایان شرایط فعلی کشور را سخت و یک دوران بحرانی دانست و یادآوری کرد: بسیاری از شما دورانی شبیه این را دیده و گذرانده‌اید؛ جنگ، تحریم سال ۹۱ و قبل از آن؛ بنابراین انشالا این تهدید را هم به شکل فرصت استفاده می‌کنیم.
آغاز پنل با حضور پیرصالحی، عبده‌زاده، شیبانی، احمدیانی
مهدی پیرصالحی سخنانش را با تشکر از ابراز لطف و محبت دوستان آغاز و ابراز امیدواری کرد و روزی که این سازمان را ترک می‌کند، همین نظرات مثبت وجود داشته باشد.
او تصریح کرد: سال ۱۳۹۷، سال بسیار سختی برای کشور و صنعت داروسازی بود و سال آینده هم قطعا سال راحت‌تری نخواهد بود چون کاهش درآمد کشور به همه بخش‌ها و اقشار فشار می‌آورد و صنعت داروسازی هم از این موضوع مستثنی نیست.
به گزارش روابط عمومی سندیکا، پیرصالحی درباره شروع کارش در سازمان غذا و دارو گفت: برنامه‌های نیمه‌کاره‌ای از قبل در این سازمان باقی مانده است که باید نهایی شوند و برای سال آینده نیز باید برنامه‌هایی داشته باشیم. من به عنوان رییس سازمان غذا و دارو تاکید می‌کنم فارغ از این‌که دارو تولیدی یا وارداتی باشد، باید رویکرد و فعالیت‌مان بر این مبنا باشد که تمام داروهای لازم بیماران در دسترس و قابل خرید باشند. با توجه به تجربه‌ای که در حوزه دارو دارم می‌دانم که دستیابی به این هدف با هیچ روش دیگری غیر از راه و مسیر صنعت محقق نمی‌شود. باید صنعت را به عنوان ابزاری که می‌تواند داروی مردم را با قیمت مناسب در اختیارشان بگذارد، حمایت و مراقبت کنیم تا اتفاقی نیفتد و شرایطی پیش نیاید که دچار مشکل شویم؛ مثل همین ماه‌های اخیر که به دلیل کمبود شدید بعضی داروهای روتین مجبور به واردات شدیم در حالی که محصولات وارداتی قیمت و کیفیت مناسب هم نداشت.
رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به اقدامات انجام شده گفت: از دکتر عبده‌زاده و تیم‌شان خواسته شده هر کاری می‌توانند انجام دهند و پیش‌بینی‌های لازم صورت گیرد تا شرایط خیلی سخت نشود.
او در ادامه وضعیت فعلی را مثبت ارزیابی و دلیل خود را چنین عنوان کرد: پیش بینی ما این بود که امروز با کمبودهای شدیدی در بازار دارو روبه‌رو باشیم ولی خوشبختانه با تلاش‌های سندیکای دارو، کمبودهای کشور حداقل است. البته نباید به این شرایط دلخوش باشیم و حتی یک قلم کمبود هم مهم است ولی به نسبت شرایط سختی که در آن هستیم، از نظر تامین دارویی در وضعیت خوبی قرار داریم
پیرصالحی با اشاره به جلسه انجام شده برای تعیین قیمت دارو گفت: همه قیمت‌های پیشنهادی سندیکا تایید شد و سعی کردیم به کارشناسی این مجموعه اعتماد و اتکا کنیم. از آن جا که قیمت براساس نظر دوستان اعلام می‌شود خواهش می‌کنم همه جوانب را در نظر بگیرید. مردم هم در سختی هستند و مشکل دارند، باید حد میانه را در نظر بگیریم تا هم صنعت منتفع شود و هم فشار زیادی به مصرف کننده وارد نشود. از آن جا که در بودجه سال آینده برای بیمه‌ها دیده نشده است و به همین خاطر یا فشار به مردم خواهد بود یا پرداخت بیمه ها با تاخیر بیشتر صورت می‌گیرد. هرچند جلساتی برای بودجه بیشتر به بیمه‌ها داشتیم ولی به نتیجه نرسیدیم و لازم است برای درخواست دارو باید انصاف و عدالت رعایت شود تا بعدا بتوانیم پاسخگوی نهادهای بیمه‌ای هم باشیم.
او به‌عنوان رییس سازمان گفت، باید برای مردم داروی با کیفیت تهیه کنیم؛ وارداتی و تولیدی فرق ندارد، اما در عین حال تاکید کرد: از منظر شخصی‌ام می‌گویم، جز با گذر از راه صنعت هیچ اتفاقی نمی‌افتد. بنابراین صنعت تولید دارو اولویت ماست.
رییس سازمان غذا و دارو نیز به مساله جایزه‌ها اشاره و یادآوری کرد: هر جا بحث قیمت مطرح باشد، بحث جوایز هم به میان می‌آید، خودم مدیرتولید بوده‌ام و جایزه داده‌ام، ولی لازم است آن را مدیریت کنیم و در کمترین حالت قرار دهیم، که به نفع کل سندیکاست.
پیرصالحی درباره تامین ارز ماشین‌آلات صنعت داروسازی هم توضیح داد: هر چند دستورات لازم برای پرداخت این ارز صادر شده است، عملی و اجرایی شدن آن طول می‌کشد ولی خوشبختانه برای دستگاه‌هایی که از قبل پرداخت داشته‌اند، مجوز لازم صادر شده است.
به زعم او، از طرف دیگر بحثی که همیشه روی آن تاکید شده ولی همچنان مغفول مانده این است که باید در برنامه زمان بندی شده برای ارتقای کیفیت تلاش کنیم. نمی‌توانیم برای حضور در بازارهای جهانی و حتی برای ادامه فعالیت در بازار خودمان با روش قبلی پیش برویم. شرکت‌های جدید با شرایط خیلی بهتر و به روزتر عمل می‌کنند و بقیه شرکت‌ها نیز باید در این زمینه اقدامات لازم را صورت دهند.
دکتر محمدحسن واصفی – مدیرعامل سینادارو- در ابتدای سخنانش ابراز امیدواری کرد فعالیت تیم جدید و اجرای سلسله مراتب متفاوت در حوزه دارو نتایج بهتری نسبت به گذشته برای مردم داشته باشد. او صنعت را به ماشین روشن و در حال حرکتی تشبیه کرد و گفت اگر این ماشین بتواند هر جا که لازم است بنزین بگیرد به راهش ادامه خواهد داد وگرنه حرکت آن کند یا حتید متوقف می‌شود که نتیجه‌اش بالا رفتن هزینه، دیر به مقصد رسیدن، عوارض و خطرهای زیادی برای مسافران است.
واصفی همچنین صنعت داروسازی را در شرایط فعلی مانند قطعه یخی در آفتاب دانست که اگر به آن توجه نشود، روزی تمام خواهد شد.
او در ادامه وضعیت دارویی کشور را این‌طور شرح داد: اتفاقاتی که در سال‌های گذشته به دلالیل مختلف مثل سوءمدیریت یا مشکلات کشور افتاده است، باعث شده شرکت‌های دارویی و بورسی به زیان‌دهی برسند و بقیه صنایع هم در خطر قرار بگیرند. اگر به این مورد توجه داشته باشیم که بیشتر مواد لازم برای تولید امسال را سال گذشته خریده‌ایم، بنابراین موجودی مورد نیاز را داشتیم که توانستیم مصرف کنیم و باید از خودمان بپرسیم آیا آن چه استفاده شده جایگزین شده است یا خیر؟ اگر نه، شرایمان مثل همان کمبود بنزین است که خطر جدی برای مسافر و خودرو به وجود خواهد أورد. سال گذشته در شرکت سینا دارو تا چنین تاریخی توانسته بودیم ۸.۶ میلیون یورو ارز جذب و خرید کنیم و امسال فقط ۴.۶ میلیون یورو داشته‌ایم و چنین وضعیتی برای کسانی که به این صنعت احساس تعلق دارند، بسیار آزاردهنده است.
واصفی با اعلام اسامی بعضی از داورها و مواد اولیه و پایه‌ای لازمه تولیدات دارویی به افزایش ۹۰ تا ۲۰۰ درصدی قیمت بعضی مواد جانبی، وسایل بسته بندی و… اشاره و پیشنهاد کرد: هر تعداد از این موارد که امکان آزادسازی قیمت برایشان هست، در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد و سازمان غذا و دارو برای تامین ارز آن‌ها محدود نشود.
به اعتقاد او با این روش و قیمت‌گذاری بر این اساس تامین دارو راحت‌تر خواهد بود و به شرایطی نمی‌رسیم که مجبور به واردات فوری دارو شویم.
کاملا شفاف عمل کرده‌ایم
دکتر محمد عبده‌زاده در ادامه اعلام کرد از شهریورماه هر هفته جلسه قیمت‌گذاری داریم و درخواست شرکت‌ها به سندیکا با یک هفته تا ده روز اختلاف بررسی می‌شود و تا آخر سال با همین سیاق پیش خواهیم رفت. در لیست قیمتی داروهای تولیدی بخش عمده‌ای از اقلام با توجه به قیمت تمام شده همچنان ضررده هستند ولی باید تاکید کنم پرونده هیچ کدام از شرکت‌هایی که جایزه می‌دهند در کمیسیون مطرح نخواهد شد. در واقع هزینه جایزه از جیب تامین کننده می‌رود و اگر پخش هم جایزه می‌دهد باید تامین کننده مانع شود و آن را کنترل کند.
مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل با اشاره به گزارش وضعیت موجودی‌های صنعت دارو گفت: گزارش دقیقی تا ۳۰ آبان ۱۳۹۷ از ثبت سفارش و وضعیت تامین و تخصیص ارز داریم. در حوزه مواد اولیه شرکت‌های تولیدی یک میلیارد و صد و هشتاد و نه میلیون دلار ثبت سفارش داشته‌اند یعنی نسبت به سال ۹۵ این مبلغ تقریبا ۱۹۰٪ افزایش سقف سفارش داشته‌ایم. با توجه به این گزارش در ۹ ماهه امسال از کل سال ۹۶ جلو هستیم.
دکتر عبده‌زاده با اشاره به بحث ترخیص از گمرک و شرایط آن گفت: شرکت‌های دارویی ما در وضعیتی نیستند که ثبت سفارش ۵۰ میلیون دلاری انجام دهند، نه در بخش تولید و نه در بخش واردات. در بین کل شرکت‌های دارویی از ابتدای سال تا الان و از مجموع ۴۱۲ شرکت فعال، فقط شش شرکت تولید کننده یا وارد کننده ارز کل سال شان تامین شده و میزان آن بالای ۵۰ میلیون دلار است. از این میزان ارزی که دریافت شده است، همه آن به کالا تبدیل و ترخیص شده و در پخش نشسته است که رقمی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد را شامل می‌شود. یعنی در حوزه دارو کاملا شفاف عمل کرده‌ایم.
مدیر کل امور دارو و مواد تحت تاکید کرد: با توجه به این شرایط در حوزه ثبت سفارش‌ها و با افزایش ۱۹۰ درصدی، در حوزه ترخیص خوب پیش رفته‌ایم و تامین ارز هم در این ۹ ماهه بیش از سال گذشته بوده است. از آن‌جا که هدف اصلی تامین داروهای مورد نیاز مردم است تا همین دیروز سیاست گذاری کل داروهایی که مشابه داخلی ندارند – و در جمع ۴۴۴ قلم هستند- مشخص و مقرر شده است. مباحث تخصیص، ترحخیص، ثبت سفارش و همه موارد قبلی و موجود هم در نظر گرفته شده‌اند تا به عدد دقیق نیاز سال آینده دست پیدا کنیم.
عبده‌زاده شرایط فعلی و تعداد درخواست‌های ورودی را متناسب یک سازمان ریگولاتری ندانست و گفت: کارگروهی در اداره دارو تشکیل شده است تا هر کار و مسئولیتی که به صورت منطقی قابل واگذاری به سندیکاها، دانشگاه‌ها و… هست، انجام شود تا تعداد ارباب رجوع سازمان غذا و دارو کم و متناسب با ظرفیت‌های این سازمان شود.
مدیر کل امور دارو و مواد تحت گفت: بعضی از قیمت گذاری‌ها منطقی و قابل توجیه نیست، در واقع این چنین مواردی از آنچه ما (سازمان غذا و دارو) با سندیکای مواد اولیه توافق کرده بودیم، پیروی نمی‌کند و در جلسه هفته آینده سعی می‌کنیم که به رویکرد مشترک و جمع‌بندی برسیم تا به نتیجه قابل دفاعی برسیم.
او درباره ارز ماشین آلات گفت: نمی‌توانیم برای یک صنعت از دو نوع ارز استفاده و بعد قیمت گذاری واحد داشته باشیم. دکتر هاشمی یکی دو هفته قبل از استعفا با موضوع اختصاص ارز به ماشین آلات صد در صد موافقت کرده بود، اما فرصتی برای عملی شدن آن پیش نیامد.
معادل ٢٠٠ میلیون یورو منابع روپیه قابل استفاده در هند داریم
عبده‌زاده درباره تامین بخشی از نیازها از هند گفت: منابع ما در هند آن‌قدر هست که بتوانیم که چنین درخواستی بدهیم ولی فعلا نمی‌توانیم در چین امکان جابه‌جایی داشته باشیم. در هند معادل ٢٠٠ میلیون یورو منابع روپیه قابل استفاده داریم. هندی‌ها فارغ از بحث تحریم‌ها تاکید داشتند که با ایران هم در بخش تامین مواد اولیه و هم در بخش ماشین‌الات کار می‌کنند، اما در چین کار سخت‌تر است و به دلیل مشکلات بانکی شاید برای ماشین‌الات نتوانیم کار کنیم و لازم است تا ۱-۲ هفته قبل از اردیبهشت روش کارمان را به بانک مرکزی اعلام کنیم. یکی از شرکت‌های ژنرون اعلام کرده که احتمال افتتاح حساب جدید وجود ندارد، ولی ۶-۷ درصد برای جابه‌جایی پول می‌گیرند که این روش هم به‌عنوان راهکار جدید در نظر داریم. داشتن دارو با چند در صد قیمت بالاتر بهتر از نداشتن آن است.
به گزارش روابط عمومی سندیکا، عبده‌زاده با تاکید بر این‌که دوستان داخل سازمان یا تولیدکننده بوده‌اند یا رگولاتور و با مشکلات آشنایی کامل دارند عنوان کرد که یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در سال آینده بیرون از سازمان خواهد بود و درباره بودجه حوزه سلامت گفت: متاسفانه مجموع رشد بودجه حوزه سلامت در قانون لایحه بودجه سال آینده، ۹.۸ درصد بوده است و بخش زیادی از آن هم به حوزه عمرانی و تکمیل بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها می‌رسد. در بودجه جاری تقریبا رشدی نداریم و برای سازمان غذا و دارو نزدیک ۴۰۰ درصد کاهش بودجه داریم. بودجه سازمان بیمه سلامت حدود ۱۱ درصد افزایش خواهد داشت که حتی بدهی‌های امسال را به سختی جبران خواهد کرد. اقتصاددان‌ها برای سال آینده حداقل ۴۵ درصد تورم به اضافه رکود پیش بینی می‌کنند که باعث می‌شود قیمت تمام شده محصولات به شدت بالا برود. علیرغم این‌که دولت می‌خواهد مانع افزایش قیمت ها شود ولی ممکن است نرخ سوخت هم تغییراتی داشته باشد که مزید بر علت خواهد شد.
در ادامه درباره شرایط اقتصادی سال آینده را چنین توصیف کرد: با توجه به این مسائل پیش بینی می‌شود در حوزه کسب و کار رکود جدی داشته باشیم و در نتیجه درآمد تامین اجتماعی هم پایین خواهد آمد. همین الان این سازمان چیزی در حدود ۱۷۰-۸۰ هزار دلار از دولت بستانکار است. همه حرف‌های اقای هاشمی درباره بحث بودجه سلامت اشتباه نبود و اگر قرار باشد ورودی طرح تحول سلامت کمتر از گذشته باشد، به مشکل بزرگی برمی‌خوریم.
او در پایان تاکید کرد: ما به عنوان افراد شاغل در حوزه دارویی باید کمی فراتر نگاه کنیم و باید چالش اصلی ما با مجلس باشد که بتوانیم ورودی را تنظیم کنیم و در عین حال باید یادآوری کنم که برای گذر از این شرایط سخت لازم است که همه ما به دوستان کمک کنیم.
ایراد اداره مکمل‌ها، کمبود نیروی انسانی است
پیرصالحی درباره وضعیت اداره مکمل‌ها گفت: یک ایراد عمده این اداره در واقع بیرون آن و کمبود نیروست که سعی داریم با روش تفویض اختیار بخشی از کارها پیش برود و به سازمان نظارتی تبدیل شویم و از اجرا خارج شویم. درواقع این سیاست‌گذاری هست که هر جا بازدید شده باید از ظرفیت‌ها استفاده و هم‌افزایی شود. تاکید داریم کارها را به سندیکاها تفویض کنیم و خودمان (سازمان غذا و دارو) نهاد نظارتی باشیم.
رییس سازمان غذا و دارو به برگزاری جلساتی با انجمن داروسازان اشاره ولی تاکید کرد: خیلی از این کارها را جزو وظایف سندیکا می‌دانیم. سندیکا باید با انجمن داروسازان همکاری مستقیم داشته باشد. انجمن خط مقدم همه ما در بازار است، هر کاری که ما انجام بدهیم آن‌ها می‌توانند برای ما هم‌افزایی داشته باشند یا کارمان را خنثی کنند. مثلا می‌توانند بگویند فلان داروی ایرانی گچ است و به درد نمی‌‌خورد یا برعکس از آن دفاع کنند. بنابراین باید کل انجمن یعنی همه داروسازانی را که در داروخانه‌ها خدمت می‌کنند، با خودمان همراه سازیم.
معاون وزیر بهداشت در ادامه افزود: هیچ چیزی در آمار سال ۱۳۹۶ ساختگی نیست، ولی این آمار مثل هر کار دیگری می‌تواند خطاهایی داشته باشد. بر مبنای آمارنامه هشت ماهه اول سالی ۱۳۹۷ چیزی حدود ۲۴-۵ هزار دلار مصرف دارویی داریم که حدود ۱۰ هزار دلار آن‌را مردم و همان‌قدر را بیمه‌ها می‌دهند، بنابراین ۵۰۰۰ دلار کمبود خواهیم داشت. اگر پرداختی بیمه‌ها نیز جبران شود و این گپ به سال آینده برسد، ۱۳۹۸ سال خیلی سختی خواهد بود و حتی اگر صنعت دوام بیاورد، متاسفانه در ادامه به نقطه‌ای می رسد که شکست خواهد داشت.
او گفته‌هایش را با این جمله خطاب به حاضران به پایان رساند: هر جا اشتباه کردیم بگویید کاپیتان اشتباه می‌روی!
دکتر شیبانی هم در پایان با تاکید بر شرایط خاص کشور گفت، نمی‌شود سختی را فقط یک طرف قبول کند؛ ضروری‌ست بار سختی این شرایط بر دوش همه تقسیم شود. هفده تشکل مختلف در جمع داروسازان داریم و با انجمن داروسازان هم صحبت کرده‌ایم. فکر می‌کنیم همه این تشکل‌ها باید دور هم جمع شوند، چون هدف یکسان داریم و آن هدف ارتقای وضعیت سلامتی و دارویی کشور است. متاسفانه بعضی دوستان درمورد جایزه‌ها به شدت موضع می‌گیرند که باید به صورت قانونی با آن برخورد شود چون حیثیت این صنعت را زیر سوال می‌برد. فراموش نکنیم که اخلاق مهم‌ترین مساله در کار ماست و وقتی دارو را آفر می‌دهیم مثل حراج آن است که باید مانع این کار شویم.
گزارش تصویری مرتبط:
گزارش تصویری؛ بررسی مشکلات صنعت داروسازی
