دکتر غلامرضا اخوان فرید، عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، وضعیت دارویی کشور را علیرغم شرایط تحریمی سخت، مطلوب دانست و توضیح داد: ما اکنون تحت تحریمهای ظالمانهی آمریکا هستیم و علیرغم اینکه ظاهراً دارو و غذا تحریم نیستند اما در واقع تلاش تحریم کنندگان این است که در حوزهی ارائهی خدمات و تأمین نیازهای دارویی کشور اخلال ایجاد کنند و باعث نارضایتی مردم شوند تا به مقاصد خود برسند و کشور را بهزانو دربیاورند. به دلیل نیازهای صنایع مختلف به خارج از کشور، این تحریمها میتوانست تهدیدی بسیار جدی برای ما باشد. انتظار تحریم کنندگان این بود که کمبود دارو خیلی بیشتر خواهد بود و افزایش این کمبودها باعث نارضایتی بیشتر مردم خواهد شد.
به گفته دکتر اخوان فرید خوشبختانه اکنون در تأمین داروهایی که زمینهی تولیدشان را داشتیم، وضع مطلوبی داریم و از طرف دیگر با قطع واردات داروهایی که مشابه داخلی دارند، توانستیم از وابستگی به برخی برندها و کمبود داروی آنها رها شویم. حتی نسبت به چند سال پیش وضع بهتری داشته باشیم با آنکه هنوز کمبودهایی در برخی اقلام وجود دارد.
او تأمین مواد اولیه برای تولید بعضی داروها و نقل و انتقال مالی را مسئله مهمی در حوزه تولید دارو عنوان کرد که به دلیل تحریم با مشکل روبهرو شدهاند ولی خوشبختانه باتوجه به اقدامات انجام شده، نسبت به سال گذشته در وضع بهتری هستیم. او در ادامه اضافه کرد: در مجموع فکر میکنم واحدهای داروسازی توانستهاند این تحریم را به فرصت تبدیل کنند و علیرغم همهی مشکلات، برای خود و کشور قدمهای خوبی برداشتهاند چون طبق گفتههای وزارت بهداشت، عملکرد مثبت شرکتهای داخلی در تولید دارو، ارز مصرفی برای واردات دارو نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش داشته است و این صرفهجویی ۶۰۰ هزار دلاری قدم بسیار بزرگی است که علاوه بر کاهش میزان کمبودهای دارویی برداشته شده است.
به گفته دکتر اخوان فرید، تورم یکی از بزرگترین مشکلاتی دانست که صنعت دارو نیز مانند سایر فعالیتهای اقتصادی و تولیدی تحت تأثیر قرار داده است و این صنعت را به بانکها وابستهتر میکند. او در ادامه گفت: در بعضی صنایع، قیمتها متناسب با تورم بالا میرود اما در برخی دیگر قیمتها شدیداً کنترل میشود و درحالیکه تورم بالاتر میرود، میزان نقدینگی ما کاهش پیدا میکند و این مشکل هر سال بیشتر و نمایانتر است. اگر دولت قصد کمک به این حوزه را دارد باید تأثیر تورم بر روند صنایع داروسازی را تا جای ممکن کم کند.
عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، کمبود نقدینگی را یکی دیگر از مشکلات مهم صنعت دارویی کشور عنوان کرد و توضیح داد: یکی از دلایل این وضعیت اجرای غلط طرح تحول سلامت است. بیمهها به موقع پول بیمارستانها را نمیدهند، بیمارستان مطالبات پخشها را پرداخت نمیکند و پخشها نیز نمیتوانند مطالبات واحدهای دارویی را بپردازند. یکی دیگر از مشکلات صنعت دارو مقررات بانکهاست که اجازه نمیدهد که یک شرکت داروسازی تسهیلاتی بیش از ۷۰ درصد فروش دریافت کند ولی از طرف دیگر قیمت دارو متناسب با بالا رفتن هزینهها افزایش نیافته و ۷۰ درصد مواد اولیه با نرخ آزاد تأمین میشوند؛ به نظر میرسد راه حل کلی، ارائهی راهکارهایی برای کنترل و محدود کردن تورم باشد. همچنین تأمین بودجههای بیمههای سلامت و تأمین اجتماعی متناسب با افزایش تورم و در اختیار گذاشتن تسهیلات مناسب و کافی میتواند به تأمین نقدینگی صنایع داروسازی کمک و این مشکلات را کم کند.
به اعتقاد دکتر غلامرضا اخوان فرید، صادرات در صنعت داروسازی را یک مقوله پیچیده و با هزار اما و اگر مواجه است چون این صنایع برای تولید ارز یارانهای میگیرند ولی شرکتها مجاز نیستند که از این ارز برای صادرات استفاده کنند. او ضمن اشاره به بحث عبور موقت، افزود: میتوان کالا را با ارز آزاد یا متقاضی وارد کشور و متناسب با آن، صادر کرد ولی با توجه به انتقال ارز به خارج از کشور و مسائل گمرکی، این کار فرآیند بسیار پیچیده و زمانبری است و در چنین شرایطی نمیتوان با شرکتهای خارجی رقیب در کوتاه کردن زمان و ارائهی صحیح کالا و خدمات رقابت کرد. از طرفی، مسئولان وزارت بهداشت در زمینه صادرات دخالت نمیکنند چون باید به سوالاتی پیچیده و سخت پاسخ دهند که تمایلی به درگیری با آنها ندارند. بانک مرکزی نیز رغبتی به این کار ندارد.
دکتر اخوان فرید تدوین راهکار مؤثر را برای این زمینه ضروری دانست و اضافه کرد: باید راهکاری حساب شده تدوین شود تا شرکتهای تولیدی بدون ترس از عواقب قضایی به صادرات متمایل شوند و مسئولین نیز این اطمینان را پیدا کنند که ارز اختصاص یافته برای داروهای صادراتی کاملاً غیر یارانهای است.
به باور عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، برگزاری همایشها در حوزهها مختلف مؤثر است، چون فرصتی برای تبادل فکر، تشریک مساعی و مشخص شدن چالشها و ارائه راه حل فراهم میکنند و ممکن است افراد صاحبنظر را به جمعبندی برساند و همایش توانمندیها نیز به همین شکل میتواند در صنعت داروسازی راهگشا باشد. او در پایان گفت: میتوانیم از چنین همایشهایی برای طرح موارد مرتبط با صادرات هم استفاده کنیم، مسلماً هیچ صنعتی در هیچ کشوری نباید صرفاً متکی به بازار داخلی باشد که یک بازار محدود است. اگر بخواهیم تنها به بازار داخلی فکر کنیم دچار تنگناهایی میشویم که در نهایت منجر به شکست و ورشکستی صنایع خواهد شد. صادرات میتواند کمکی باشد تا در مواقعی که با مازاد تولید مواجه هستیم، بسیاری از هزینههای سربار یا جذب نشدهی تولید را جذب کند و قیمتهای تمام شده را پایین بیاورد و بتواند از حاشیهی سود منصفانهای برخوردار باشد که چرخ صنعت را بچرخاند.