هفته اول شهریور ماه که به مناسبت زادروز فیلسوف شهیر ایرانی روز پزشک نامیده شده و پنجم شهریور ماه که مصادف با روز داروساز است، هفته‌ای میمون و مبارک برای جامعه پزشکی است. این روزهای فرخنده را به همکاران پزشک و داروساز تبریک گفته و آرزو دارم توفیق خدمت به بیماران و ملت شریف ایران همراه با عزت و سربلندی برای این جامعه فرهیخته باشد .
فرارسیدن این روز فرخنده فرصتی فراهم کرده است، تا در جملاتی مجدد به مسئولان محترم خاطرنشان سازم تا دیر نشده است باید حال صنعت داروسازی کشور را که نماد استقلال و عزت کشور است، دریابید.
صنعت داروسازی ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ملت ایران همراه با رشدی مستمر و توفیقاتی در خور و شایسته بوده است . داروسازی ایران که پیش از پیروزی انقلاب وابستگی نزدیک به صد در صدی به شرکت های چند ملیتی داشت ، بر اساس آنچه از آمارهای منتشره مشاهده می‌شود، صنعتی شده است که بیش از ۹۸ درصد بازار دارویی کشور را از نظر کمی تامین و نقشی در خور و شایسته در ارتقا شاخص های سلامت جامعه داشته و دارد
اگر در واپسین روزهای پس از انقلاب وابستگی ایران به داروهای وارداتی بیش از ۸۰ درصد نیازهای دارویی بود و اگر تجربه سال های جنگ را به خاطر بیاوریم که در کنار تحریم تسلیحات نظامی ، شاهد تحریم فروش برخی اقلام دارویی به خصوص آنتی‌دوتهای مورد مصرف در کنترل مسمومیت با سلاح های شیمیایی بودیم ، غیرت ، همیت و تلاش علمی و هدفمند داروسازان این مرز و بوم بود که با سرعتی باورنکردنی وابستگی به شرکت‌های چند ملیتی به داروهای حیاتی را به شدت کاهش و تامین نیاز های داروئی جنگ را در بسیاری از موارد در داخل کشور فراهم و به خصوص تامین آنتی دوتهای سلاح های شیمیایی را ممکن ساخت .
شاهد بودیم و در اخبار نیز اعلام شد که همان کشوری که در جنگ علیه ایران اسلامی به توسط صدام دست نشانده گسترده ترین کاربرد سلاح های شیمیایی را علیه رزمندگان ما در قرن حاضر تجربه کرد ناچار شد در زمانی که دست پروردگان غرب یا همان نیروهای داعش سلاح های شیمیایی را علیه مردم و سربازان عراقی در موصل و … بکار بردند . برای تهیه آنتی‌دوتهای سلاح های شیمیایی به ایران متوسل و مقلابله با این سلاح ها و تامین آنتی دوتهای مورد نیاز خود را از ایران طلب کند . در کنار این اقدامات در خور تحسین در دوران جنگ رشد و توسعه صنعت داروسازی ایران امروز به حدی رسیده است که بنا بر آمارهای منتشره از سوی وزارت بهداشت ۹۸ درصد نیاز کمی داروهای کشور توسط صنایع داخلی تامین و تنها ۲ درصد از نیاز عددی داروها از خارج وارد می‌شود . سهم ریالی ۹۸ درصد دارویی که در کشور تولید می‌شود حدود ۷۰ درصد از سهم کل بازار دارویی کشور است و آن ۲ درصدی که وارد می‌شوند حدود ۳۰ درصد ارزش بازار را به خود اختصاص میدهد .
ملاحظه می‌شود که ۲ درصد سهم بازار دارویی ارزشی بالغ بر ۳۰ درصد دارد . مقایسه ارزش واحد دارویی تولید داخل و داروی وارداتی نیز بیانگر آن است که یک قلم داروی تولید داخل تنها حدود ۶ درصد یک قلم داروی وارداتی ارزش ریالی داشته است به عبارت دیگر یک قلم داروی وارداتی به طورمتوسط ۱۶ برابر گرانتر از یک داروی تولید داخل بوده است . همین اعداد ساده بیانگر ارزش افزوده فوق العاده داروهای تولید داخل است . به عبارت دیگر اگر صنعت دارویی داخل نیاز کشور را تامین نمی‌کرد، بر اساس برآوردهای صورت گرفته برای تامین داروی کشور دولت ناچار بود بین ۴۰ هزار میلیارد تومان ( یعنی بیش از ۳ برابر بازار دارویی فعلی که ۱۲ هزار میلیارد تومان است ) تا ۶۰ هزار میلیارد تومان هزینه کند تا بتواند داروهای مورد نیاز جامعه را با حداقل مقدار تامین کند . در بازار کالایی ایران نمی‌توان هیچ کالای مشابه‌ای را یافت که اختلاف قیمت تولید داخل و وارداتی آن اینقدر زیاد و آن هم در جهت پایین تر بودن قیمت محصول تولید داخل باشد .
به یقین میتوان ادعا نمود صنعت داروسازی در ایران که در حال حاضر به زنجیره ای نسبتا کامل از تولید مواد اولیه تا محصول نهایی آماده مصرف ( دانش و تکنولوژی ) دست یافته است مصداقی از اقتصاد مقاومتی است . وابستگی ارزی صنعت داروسازی ایران نیز جالب توجه است . در سال ۱۳۹۴ بنا بر گزارش وزارت بهداشت حدود ۹/۱ میلیارد دلار ارز در حوزه دارو مصرف شده که کمتر از ۰٫۸ میلیارد دلار ( ۸۰۰ میلیون دلار ) توسط صنایع داخلی به منظور وارد مواد اولیه جانبی ، حد واسط ، قطعات و ماشین آلات و۱/۱ میلیارد دلار ( ۱۱۰۰ میلیون دلار ) به منظور واردات داروی ساخته شده هزینه گردیده است . این آمار نشان میدهد ۲ درصد داروی وارداتی حدود ۶۰ درصد ارز مصرف شده را به خود اختصاص داده و ۴۰ درصد ارز مصرفی توسط صنعت داروسازی برای تامین ۹۸ درصد نیاز دارویی کشور مصرف شده است .
مقام معظم رهبری در ابلاغ ۲۹ بهمن ۱۳۹۳ در خصوص اقتصاد مقاومتی خطاب به قوای سه گانه کشور بر چهار محور حمایت از تولید ملی ، اجرایی کردن سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی ، توجه به نخبگان و فن آوری‌های نوین و در نهایت عزم ملی و مدیریت جهادی به عنوان مهمترین محور های اقتصاد مقاومتی تاکید ورزیدند . محورهایی که چنانچه موردتوجه جدی مسئولان و برنامه ریزان موبوط قرار گیرد، می‌تواند رشد و بالندگی هرچه بیشتر این صنعت را درپی داشته باشد.
این صنعت در آینده پیش رو حال و روز خوبی نخواهد داشت . ساختار سرمایه در این صنعت آن را از چابکی و نوآوری هم راستا و متناسب با رشد جهانی باز داشته است. سیاست‌های قیمت‌گذاری دارو توسط دولت کفه قیمت گذاری را به ضرر تولید رقم زده و تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش تولید به نسبت واردات را کاهش داده است. علاوه براین تحریم‌های بانکی و تحریم‌ها، برون‌گرا شدن این صنعت و صادرات محور شدن آن را با چالش جدی مواجه ساخته و چالش‌های دیگری که از حوصله این نوشتار خارج است .
اگر روزی صنعت داروسازی در دوران جنگ تحمیلی مصداقی از خود باوری ، خود اتکایی و اقتصاد مقاومتی بود و اگر در دوران تحریم های ظالمانه غرب علیه ایران در سال‌های اخیر بخش عمده ای از نیاز دارویی کشور دچار چالش جدی نشد و چندین ” اگر ” از این نوع تنها و تنها به این دلیل بود که راهی که در سال‌های گذشته در خصوص این صنعت استراتژیک طی شده است راه اقتصاد مقاومتی از طریق تقویت سخت افزاری و نرم افزاری بوده است . این صنعت زیرساختی نیازمند توجه جدی مسئولان است. از مجلس گرفته تا دولت، اگر در سال ۱۳۹۵ از صنعت داروسازی کشور به عنوان مصداقی از اقتصاد مقاومتی یادی می‌کنیم، اگر سیاست‌ها و روش‌های حاکم در این حوزه و همچنین نظام پولی و بانکی کشور و به خصوص نظام بازرگانی و صنعتی کشور بر همین منوالی که پیش می‌رود ادامه یابد، در سال‌های نه چندان دور یعنی سال های پایانی چشم انداز ۲۰ ساله کشور بسیاری از کارخانجات داروسازی کشور که امروز فعال هستند به گورستانی از دستگاه های پوسیده و خاموش تبدیل خواهند شد .
